Natuurlijke ventilatie is een ventilatiesysteem waarbij de lucht in een woning wordt ververst zonder mechanische hulpmiddelen. Het proces is gebaseerd op natuurlijke factoren zoals luchtstromen, temperatuurverschillen en winddruk. De ventilatie gebeurt via openingen zoals ramen, roosters of kieren. Dit systeem wordt vaak toegepast in oudere woningen of gebouwen waar geen mechanische ventilatie is geïnstalleerd. Woningen van voor 1980 zijn vaak voorzien van natuurlijke ventilatie.
Moderne alternatieven zoals mechanische ventilatiesystemen (C of D) worden steeds vaker gekozen vanwege de betere controle over het binnenklimaat en de energiezuinigheid. Echter, in bepaalde situaties kan natuurlijke ventilatie nog steeds een praktische en voordelige optie zijn.
Ventilatie type B is een ventilatiesysteem waarbij de luchttoevoer mechanisch wordt geregeld, terwijl de luchtafvoer op natuurlijke wijze plaatsvindt. Het is minder gebruikelijk in woningen dan andere ventilatiesystemen en wordt vaak toegepast in specifieke situaties of oudere bouwstijlen.
In woningen wordt vaak gekozen voor type C (mechanische afvoer) of type D (balansventilatie) vanwege betere controle, energie-efficiëntie en mogelijkheden voor warmte-terugwinning. Type B is daarom een minder populaire keuze in hedendaagse woningbouw.
Ventilatie type B biedt een eenvoudige oplossing voor luchttoevoer, maar door de afhankelijkheid van natuurlijke afvoer en het ontbreken van warmte-terugwinning is het minder geschikt voor moderne, energiezuinige woningen.
Mechanische afzuiging type C is een ventilatiesysteem waarbij de vervuilde lucht mechanisch uit de woning wordt afgevoerd, terwijl de verse lucht op natuurlijke wijze binnenkomt via roosters in ramen, muren of gevels. Dit systeem wordt vaak toegepast in woningen waar een evenwicht tussen makkelijke installatie, comfort en kosten belangrijk is. Verse lucht komt de woning binnen door roosters of kleppen die strategisch in ramen of muren zijn geplaatst. De toevoer is afhankelijk van natuurlijke factoren zoals wind en drukverschillen. Een ventilator zuigt vervuilde of vochtige lucht af uit ruimtes zoals de keuken, badkamer en het toilet. Deze lucht wordt via kanalen naar buiten afgevoerd. Vaak zijn de ventilatoren handmatig in te stellen (bijvoorbeeld via een schakelaar met standen) of werken ze automatisch op basis van een tijdklok of vochtsensoren.
Een verbeterde variant van type C is het C+ systeem, dat gebruikmaakt van sensoren die de ventilatie automatisch regelen. Bijvoorbeeld: CO₂-sensoren:
De sensoren meten de luchtkwaliteit en passen de ventilatie aan. Het systeem is uitgerust met vochtsensoren, hierdoor wordt de ventilatie in ruimtes waar vocht ontstaat verhoogd, zoals de badkamer. Dit zorgt voor een energiezuiniger gebruik en een constanter en gezonder binnenklimaat.
Ventilatie type D, ook wel balansventilatie genoemd, is een volledig mechanisch ventilatiesysteem waarbij zowel de toevoer als de afvoer van lucht actief wordt geregeld. Dit systeem is bijzonder geschikt voor energiezuinige en luchtdichte woningen, omdat het zorgt voor een gecontroleerde luchtverversing met minimaal warmteverlies.
Mechanische toevoer: Verse lucht wordt via een ventilator naar binnen geblazen en verspreid door de woning via kanalen. Dit gebeurt meestal in woonruimtes zoals de woonkamer en slaapkamers.
Mechanische afvoer: Vervuilde lucht uit ruimtes zoals de keuken, badkamer en het toilet wordt via een ventilator afgevoerd. Door middel van Warmte-terugwinning (WTW) door middel van een warmtewisselaar haalt het systeem warmte uit de afgevoerde lucht en gebruikt deze om de binnenkomende frisse lucht voor te verwarmen. Hierdoor blijft de woning comfortabel en energiezuinig. Zowel de ingevoerde als afgevoerde lucht passeert filters, waardoor stof, pollen en andere verontreinigingen worden verwijderd. Dit is weer bevorderlijk voor het binnenklimaat.
Ventilatie type D is een geavanceerd systeem dat zorgt voor een gezond binnenklimaat met minimaal warmteverlies, wat ideaal is voor moderne, goed geïsoleerde woningen. Hoewel de investering hoger is, biedt het op de lange termijn voordelen in comfort, energiebesparing en luchtkwaliteit.
